Σχετικά με την έρευνα και την ανάγκη να μην ξεχάσουμε το Ολοκαύτωμα των Ρομά
Πως διατηρούμε αυτό που έχει σιωπηθεί;
Σε μια συνέντευξη για το ευρωπαϊκό έργο ROMDIEM, ο Ljuan Koko — πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας του ντοκιμαντέρ «And You, God, Survive» — μιλάει για τις δεκαετίες σιωπής που περιβάλλουν το Ολοκαύτωμα των Ρομά και την επείγουσα ανάγκη να ανακτήσουμε την ιστορική μνήμη των Ρομά.
Ως ένας από τους πρώτους που κατέγραψε Ρομά επιζώντες από το Jasenovac, ο Koko συνέλεξε σπάνιες μαρτυρίες που αποκαλύπτουν τόσο την τραγωδία όσο και την ανθεκτικότητα.
«Οι Ρομά σκοτώθηκαν μόνο και μόνο επειδή ήταν Ρομά. Ο σκοπός ήταν να τους αφήσουν χωρίς καν τάφο — να εξαφανιστούν χωρίς ίχνος».
Θυμάται πώς απαγορεύτηκε η ταινία του και πώς το ίδιο το θέμα θεωρούνταν για πολύ καιρό ταμπού. «Όλα καλύπτονταν από την αδελφότητα και την ενότητα», λέει, περιγράφοντας τη σιωπή των θεσμών που «έσβησε» τα θύματα Ρομά από τη συλλογική μνήμη.
Σήμερα, ο Koko ζητά διεθνή έρευνα, εκπαίδευση και χώρους μνήμης για να αποκατασταθεί η αξιοπρέπεια των θυμάτων Ρομά. Μεταξύ των προτάσεών του είναι η φύτευση ενός Δέντρου Μνήμης στο πρώην στρατόπεδο Staro Sajmište — «ένα ζωντανό μνημείο, όπου η δύναμη της μνήμης βρίσκεται στις ρίζες του λαού μας».
«Δεν έχουμε ούτε ονόματα, ούτε αριθμούς, ούτε αποδείξεις. Έχουμε σιωπή. Και τώρα, όταν προσπαθούμε να μιλήσουμε, πολλοί εξακολουθούν να μην μας ακούν».
📍 Συνέντευξη της Una Beriša, 12 Ιουνίου 2025, Βελιγράδι
Μάθετε περισσότερα για το έργο εδώ: https://romdiem.eu/
