Σε συνέντευξη για το έργο ROMDIEM, ο ιστορικός και διευθυντής του Μνημείου Staro Sajmište, καθηγητής Milan Koljanin, μιλά για την παραμελημένη ιστορία των Ρομά στο Ολοκαύτωμα και την ανάγκη για ισχυρότερη εκπαίδευση, έρευνα και μνήμη.
Περιγράφει τη συστηματική εξόντωση των κοινοτήτων Ρομά σε περιοχές υπό ναζιστικό και συνεργατικό έλεγχο — από τα Topovske Šupe και τη Banjica έως το Sajmište, όπου πολλές γυναίκες και παιδιά Ρομά πέθαναν σε φρικτές συνθήκες.
«Οι Ρομά ήταν από τους πρώτους που χαρακτηρίστηκαν ‘ανεπιθύμητοι’ — στιγματίστηκαν, στερήθηκαν τα προς το ζην και δολοφονήθηκαν, συχνά χωρίς κανένα αρχείο».
Ο Koljanin προειδοποιεί ότι η επίγνωση για τα δεινά των Ρομά παραμένει επιφανειακή: «Αναφέρονται, αλλά σπάνια κατανοούνται». Τονίζει την ανάγκη να ενταχθεί βαθύτερα το Ολοκαύτωμα των Ρομά (Samudaripen) στα σχολεία, τα μουσεία και τη δημόσια μνήμη.
Έργα όπως το ROMDIEM, λέει, μπορούν να στηρίξουν την τεκμηρίωση, να ενισχύσουν την έρευνα και να δώσουν ορατότητα στις φωνές των Ρομά. «Χωρίς να κατανοήσουμε τις ρίζες του μίσους, δεν μπορούμε να χτίσουμε μια κουλτούρα αλληλεγγύης».
Συνέντευξη της Una Beriša, 4 Ιουνίου 2025, Staro Sajmište Memorial Center, Βελιγράδι.
Μάθετε περισσότερα για το έργο εδώ: https://romdiem.eu/
